ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΘΕΟΔΩΡΟΥ (1926-2019), ''Είχα να της πω κι εγώ τόσα τραγούδια! Μικρό παιδί με κοίμιζε το κύμα της και στα μελτέμια εστέγνωναν κι εμύρωναν τα ρούχα μας. Τώρα με κάνανε να την κοιτώ μ' ανατριχίλα σαν ερπετό, σαν κρύο στοιχειό, τη θάλασσα. Μες στα βαπόρια της σκλαβιάς βαθιά σε μαύρα αμπάρια με γυρίζανε κλειστά τα φιλιστρίνια να μη μπαίνει ο μπάτης ούτε να με ραντίζει ως αγιασμός το κύμα της. Και τα νησιά Χίο, Ανάφη, Τρίκερι, Μακρόνησο, ονόματα πανάρχαια ιερά, Ικαρία, Ψυττάλεια τα δέσανε μες στην καρδιά μου με την πίκρα και τον τρόμο. Δε χάρηκα την ομορφιά τους εξόριστη δαρμένη κάτω απ' έν' αντίσκηνο. Μακριά οι πορτοκαλιές στα περιγιάλια και το κύμα. Κι έχω καημό, που δεν μπορώ να πω χαρούμενο τραγούδι για τη θάλασσα. Οργή και θύμησες πικρές μου φέρνουν τα νησιά της. Από τη συλλογή Κατώφλι και παράθυρο (1962) [πηγή: Βικτωρία Θεοδώρου, Ποιήματα, Εκδόσεις Γαβριηλίδης, Αθήνα 2008, σ. 50-51]

«…Γεγονός πως φεύγουμε αδικαίωτοι
Όμως οι δρόμοι καθόλου δεν τελειώνουν
Τα οράματα θα συνεχίσουν την τροχιά τους
κι οι εξεγέρσεις αλλεπάλληλες
σαν τις εκρήξεις του άστρου της ημέρας
αέναα θα ξεσπούν…»

Στη μνήμη της σημαντικής ποιήτριας – πεζογράφου, αγωνίστριας της Εθνικής Αντίστασης Βικτωρίας Θεοδώρου, που πριν λίγο καιρό έφυγε από τη ζωή.

Η Βικτωρία Θεοδώρου γεννήθηκε στα Χανιά το 1926 από μητέρα κρητικιά και πατέρα σερβοέλληνα αγιογράφο. Είναι απόφοιτος του φιλολογικού τμήματος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Από το 1942 οργανώθηκε στην ΕΠΟΝ και συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση, με αποτέλεσμα να εξοριστεί το 1948 διαδοχικά στη Χίο, το Τρίκερι και την Μακρόνησο.

Το 1952 αφέθηκε ελεύθερη ως “αδειούχος εξόριστη”μετά από ενέργειες του Χαρίδημου Σπανουδάκη, με τον οποίο παντρεύτηκε αργότερα (1955), αφού προηγουμένως ολοκλήρωσε τις σπουδές της στο πανεπιστήμιο, τις οποίες είχε αναγκαστικά εγκαταλείψει. Το 1956 απέκτησε τις δίδυμες κόρες της Ειρήνη και Μαρία.

Εμφανίστηκε στα γράμματα το 1957 με ποιήματά της που δημοσιεύτηκαν στην “Επιθεώρηση Τέχνης”.

Έκτοτε δημοσίευσε 12 ποιητικές συλλογές και 4 πεζά, στους πλέον έγκριτους εκδοτικούς αθηναϊκούς οίκους:

“Ποιήματα” (Εγκώμιο) 1957, “Κατώφλι και παράθυρο” 1962, “Βορεινό Προάστειο” 1966, “Το λαγούτο” 1971, “Η εκδρομή” 1973, “Ουρανία” 1978, “Άρειος Ύπνος” 1983, “Η νυχτωδία των συνόρων” 1986, “Μειλίγματα” 1990, “Χρονικό” 1994, “Ευνοημένοι” 1998, “Καταλόγι για τον μάστορα” 2008, “Στρατόπεδα γυναικών” 1975, “Ο Τράϊκο” 1982, “Γαμήλιο δώρο” 1995, “Οι δεσποινίδες της οδού Λαμψάκου” 2005.

Βικτωρία Θεοδώρου (1926-2019)

Έργα της έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, αγγλικά, σερβικά, ρωσικά, ισπανικά, κ.α. ενώ στο μεταφραστικό της έργο περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων ανθολογίες γαλλόφωνης ποίησης καθώς και ανθολογίες σλαυόφωνων ποιητών.

Στην πολύτομη “Ανθολογία του Αίμου” που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις “Φίλων του περιοδικού ΑΝΤΙ” η Βικτωρία Θεοδώρου έχει μεταφράσει τους σημαντικότερους ποιητές της Πρώην Γιουγκοσλαυϊκής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, μεταξύ των οποίων, τον μάρτυρα της Αντίστασης και εθνικό ποιητή της Π.Γ.Δ.Μ. Κόστα Ράτσιν.

Τα εργοβιογραφικά στοιχεία και το ποίημα προέρχονται από το διαδικτυακό http://victoriatheodorou.blogspot.com/ που επιμελήθηκε ο Κώστας Νταντινάκης (σκηνοθέτης, διδάκτωρ του πανεπιστημίου Paris 3 – Sorbonne Nouvelle). Από το ίδιο επίσης και το μικρό κείμενο που «προλογίζει» το ποίημα, στο οποίο συνεργάστηκε η φιλόλογος Κωνσταντίνα Σπηλιωτοπούλου, διδάκτωρ της Ecole Pratique des Hautes Etudes.

(…) Η επώδυνη διαδικασία της αυτογνωσίας συντελείται μέσα από την απόλυτη συνείδηση της ιστορικής αλήθειας. Ουδεμία αποσιώπηση, ουδεμία οικειοποίηση.

Τα συμπεράσματα της ποιήτριας εκφράζονται με το απαιτούμενο δέος απέναντι στον Χρόνο, με την αναπόφευκτη μελαγχολία της «ακύρωσης του οράματος» αλλά και με απόλυτη εμπιστοσύνη στην ανακυκλούμενη Ιστορία του Κόσμου:

ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΕΜΑΣ

Ας έχουμε επίγνωση της ανεπάρκειάς μας
Ας μην ταυτίζουμε το γήρας μας μ΄αυτό
του Κόσμου
Μην όλα τα μετράμε με τα μέτρα μας

Γεγονός πως φεύγουμε αδικαίωτοι
Όμως οι δρόμοι καθόλου δεν τελειώνουν
Τα οράματα θα συνεχίσουν την τροχιά τους
κι οι εξεγέρσεις αλλεπάλληλες
σαν τις εκρήξεις του άστρου της ημέρας
αέναα θα ξεσπούν

Όλα θα οικοδομούνται και χωρίς εμάς
Όλα θα βαίνουν στην αρχή τους και
στο τέλος τους
Χωρίς εμάς

(Μειλίγματα, 1990)

  eXGGiKhRfS4/XGtSMb9sFJI/AAAAAAAAJws/GSyYkR7flV8q890p3o7KrSEuoFHFFMdEgCLcBGAs/s1600/theodorouvictoria_photoyoung.jpg" />