ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ ''Και σμίγουν και χωρίζουν οι άνθρωποι και δεν παίρνει τίποτα ο ένας απ' τον άλλο. Γιατί ο έρωτας είναι ο πιο δύσκολος τρόπος να μοιραστούν. Γιατί οι άνθρωποι - σύντροφε - ζουν απ' τη στιγμή που βρίσκουν μιά θέση στη ζωή των άλλων... Και τότε κατάλαβες, γιατί οι απελπισμένοι γίνονται οι πιο καλοί επαναστάτες.''

Ο Αναστάσιος-Παντελεήμων Λειβαδίτης (20 Απριλίου 1922 - 30 Οκτωβρίου 1988) ήταν σημαντικός Έλληνας ποιητής. Γεννήθηκε και πέθανε στην Αθήνα, έχοντας καταγωγή από την Κοντοβάζαινα.

Βίος

Γιος του Λύσανδρου και της Βασιλικής, γεννήθηκε στην Αθήνα το βράδυ της Αναστάσεως του 1922 είχε τέσσερα μεγαλύτερα αδέρφια, μια αδερφή και τρεις αδερφούς. Αδερφός του ήταν ο ηθοποιός Αλέκος Λειβαδίτης. Tο 1946 παντρεύεται τη Mαρία Στούπα, κόρη του Γεωργίου Στούπα και της Aλεξάνδρας Λογοθέτη και απέκτησε μαζί της μία κόρη. Θα γράψει για αυτήν το «Ερωτικό» το οποίο είναι από τα λίγα ποιήματα που υπάρχουν ηχογραφημένα σε απαγγελία του ίδιουτου ποιητή.

Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όμως τον κέρδισε η λογοτεχνία και συγκεκριμένα η ποίηση. Ανέπτυξε έντονη πολιτική δραστηριότητα στο χώρο της αριστεράς. Τον αποκάλεσαν «Ποιητή του Έρωτα και της Επανάστασης». Κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών ανήκε σε ομάδα της ΕΠΟΝ που διοργάνωνε εράνους και διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις, χωρίς να πάρει μέρος ως μάχιμος. Η δράση του αυτή είχε ως συνέπεια να συλληφθεί και να εξοριστεί. Αφέθηκε ελεύθερος μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας.

Το 1948 συλλαμβάνεται και εξορίζεται στο Μούδρο. Μεταφέρθηκε μετά από ένα χρόνο στη Μακρόνησο όπου ξεκίνησε τη συγγραφή του «Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου». Μεταφέρθηκε στον Αϊ Στράτη κι από κει στις φυλακές Χατζηκώστα στην Αθήνα, απ' όπου αφέθηκε ελεύθερος το 1951. Τελικά το δικαστήριο (Πενταμελές Εφετείο Αθηνών, 10 Φεβρουαρίου 1955) τον απάλλαξε λόγω αμφιβολιών.

Στο ελληνικό κοινό ο Τάσος Λειβαδίτης εμφανίστηκε το 1946, μέσα από τις στήλες του περιοδικού Ελεύθερα Γράμματα (τεύχ. 55,15-11-46) με το ποίημα «Το τραγούδι του Χατζηδημήτρη». Το 1947 συνεργάστηκε στην έκδοση του περιοδικού «Θεμέλιο». Το 1952 εξέδωσε την πρώτη του ποιητική σύνθεση με τίτλο «Μάχη στην άκρη της νύχτας» και εργάστηκε επίσης σαν κριτικός ποίησης στην εφημερίδα Αυγή, από το 1954 - 1980 (με εξαίρεση τα έτη 1967-74 που η εφημερίδα είχε κλείσει λόγω δικτατορίας) και το περιοδικό «Επιθεώρηση Τέχνης» (1962-1966), όπου δημοσίευσε πολιτικά και κριτικά δοκίμια.

Στο διάστημα της Χούντας των Συνταγματαρχών ο ποιητής για βιοποριστικούς λόγους μεταφράζει ή διασκευάζει λογοτεχνικά έργα για λαϊκά περιοδικά ποικίλης ύλης με το ψευδώνυμο Pόκκος.

Ο Τάσος Λειβαδίτης πέθανε στην Αθήνα 30 Οκτωβρίου 1988, στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο από ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής. Μετά το θάνατό του εκδόθηκαν χειρόγραφα ανέκδοτα ποιήματά του με τον τίτλο «Χειρόγραφα του Φθινοπώρου».

Επιπλέον δράση

Στίχοι του μελοποιήθηκαν από τον Μίκη Θεοδωράκη, στο δίσκο «Πολιτεία» (1961), «Της εξορίας» (1976), «Πολιτεία Γ' - Οκτώβρης '78» (1976), «Τα Λυρικά» (1977), «Λειτουργία Νο2: Για τα παιδιά που σκοτώνονται στον πόλεμο» (1987), τον Μάνο Λοΐζο στο δίσκο «Για μια μέρα ζωής» (1980), τον Γιώργο Τσαγκάρη στο δίσκο «Φυσάει» (1993) με ερμηνευτή το Βασίλη Παπακωνσταντίνου και τη συμμετοχή του ηθοποιού Γιώργου Μιχαλακόπουλου, τον Μιχάλη Γρηγορίου στο δίσκο «Σκοτεινή πράξη, ένα Ορατόριο σε ποίηση Τάσου Λειβαδίτη» (1997) και από το συγκρότημα Όναρ στο δίσκο «Αλαντίν, τελειώσαν οι ευχές σου» (2003).

Συνυπέγραψε ακόμη με τον Κώστα Κοτζιά τα σενάρια των ελληνικών ταινιών «Ο θρίαμβος» και «Συνοικία το όνειρο» σε σκηνοθεσία του Αλέκου Αλεξανδράκη.

Τα ποιήματά του μεταφράστηκαν στα Ρωσικά, Σερβικά, Ουγγρικά, Σουηδικά, Ιταλικά, Γαλλικά, Αλβανικά, Βουλγαρικά, Κινεζικά και Αγγλικά.

Τιμές και διακρίσεις

Τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο ποίησης στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας στη Βαρσοβία (1953 για τη συλλογή του «Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου»), το πρώτο βραβείο ποίησης του Δήμου Αθηναίων (1957 για τη συλλογή του «Συμφωνία αρ.Ι»), το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1976 για τη συλλογή «Βιολί για μονόχειρα»), το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1979 για το «Εγχειρίδιο ευθανασίας»).
Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της «Εταιρείας Συγγραφέων».
Έγραψε επίσης κι ένα μικρό τόμο με τίτλο: «Έλληνες ποιητές», ο οποίος αναφέρεται στις συλλογές που εκδόθηκαν την περίοδο 1978-1981, και αποτελεί μια απογραφή 74 ποιητικών συλλογών.

Όπως σημειώνει ο Τίτος Πατρίκιος, φίλος και συνεργάτης του Λειβαδίτη, ήταν τόσο αφοσιωμένος στην ποίηση ώστε όσα ποιήματα του έστελναν «τα διάβαζε όλα ως το κόκαλο και όσο μεγαλύτερη αξία τους έβρισκε, τόσο την αναγνώριζε και τη διακήρυσσε». Και παρακάτω: «άσκησε την κριτική με διεισδυτική ευαισθησία, με στοχασμό που δεν κατέληγε σε κάποια κανονιστικότητα, με άνοιγμα σε όλους τους τρόπους της ποίησης και αγάπη για όλους τους ποιητές, χωρίς εύνοιες και πατερναλισμούς».

Στα Ελληνικά ΜΜΕ έχουν πραγματοποιηθεί πολλά αφιερώματα στον ποιητή. Σε ακαδημαϊκή έρευνα που προβλήθηκε από την ΕΡΤυπογραμμίζεται ως σημαντική η τάση γνωστοποίησης των ποιημάτων του μέσα από τα social media. Έτσι που θεωρείται αξιοσημείωτος ο τρόπος που αγγίζει σήμερα τους ανθρώπους της εποχής, κάποιος που αποτελεί το ακριβώς αντίθετο αυτής της εποχής. Δηλαδή «σε καιρούς μεταμοντέρνου καπιταλισμού, συγκινεί τους ανθρώπους ένας μοντέρνος κομμουνιστής»

Έργα

• Ποίηση:

1. «Μάχη στην άκρη της νύχτας». Αθήνα, Κέδρος, 1952.
2. «Αυτό το αστέρι είναι για όλους μας». Αθήνα, Κέδρος, 1952.
3. «Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου». Αθήνα, Κέδρος,1953.
4. «Ο άνθρωπος με το ταμπούρλο». Αθήνα, Κέδρος, 1956.
5. «Συμφωνία αρ.Ι». Αθήνα, Κέδρος, 1957.
6. «Οι γυναίκες με τ’ αλογίσια μάτια». Αθήνα, Κέδρος, 1958.
7. «Καντάτα». Αθήνα, Κέδρος, 1960.
8. «25η ραψωδία της Οδύσσειας. Αθήνα, Κέδρος, 1963.
9. «Ποίηση (1952-1963)». Αθήνα, Κέδρος, 1965.
10. «Οι τελευταίοι». Αθήνα, Κέδρος, 1966.
11. «Νυχτερινός επισκέπτης». Αθήνα, Κέδρος, 1972.
12. «Σκοτεινή πράξη». Αθήνα, Κέδρος, 1974.
13. «Οι τρεις». Αθήνα, Κέδρος, 1975.
14. «Ο διάβολος με το κηροπήγιο». Αθήνα, Κέδρος, 1975.
15. «Βιολί για μονόχειρα». Αθήνα, Κέδρος, 1976.
16. «Ανακάλυψη». Αθήνα, Κέδρος, 1978.
17. «Ποιήματα (1958-1963)». Αθήνα, Κέδρος, 1978.
18. «Εγχειρίδιο ευθανασίας». Αθήνα, Κέδρος, 1979
19. «Ο Τυφλός με το λύχνο». Αθήνα, Κέδρος, 1983
20. «Βιολέτες για μια εποχή». Αθήνα, Κέδρος, 1985.
21. «Μικρό βιβλίο για μεγάλα όνειρα». Αθήνα, Κέδρος, 1987.
22. «Τα χειρόγραφα του Φθινοπώρου». Αθήνα, Κέδρος, 1990.
23. «Απάνθισμα». Αθήνα, Κέδρος, 1997.
24. Συγκεντρωτικές εκδόσεις:
    1. «Ποίηση 1» (1952-1966). Αθήνα, Κέδρος, 1985.
    2. «Ποίηση 2» (1972-1977). Αθήνα, Κέδρος, 1987.
    3. «Ποίηση 3» (1979-1987). Αθήνα, Κέδρος, 1988.

• Πεζογραφία:

1. «Το εκκρεμές». Αθήνα, Κέδρος, 1966.

Μετάφραση του έργου του

• The Blind Man with the Lamp, είναι η πρώτη ολοκληρωμένη ποιητική συλλογή που μεταφράστηκε στην αγγλική γλώσσα το 2014 από τον Ν. Ν. Τρακάκη και εκδόθηκε από τις εκδόσεις "Denis Harvey", Limni, Evia, Greece.

ΟΥΙΛΙΑΜ ΜΠΑΤΛΕΡ ΓΕΙΤΣ ''Ο κόσμος είναι γεμάτος από μαγικά πράγματα που περιμένουν υπομονετικά το πνεύμα μας να γίνει πιο οξυδερκές.... Η εκπαίδευση δεν είναι το γέμισμα ενός κουβά, αλλά το άναμμα μιας φλόγας... Πόσο μακριά φαίνονται τ’ αστέρια και πόσο μακριά είναι το πρώτο μας φιλί, και αχ, πόσο γερασμένη η καρδιά μου...''

Ο Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς (αγγλ. William Butler Yeats) (13 Ιουνίου 1865, Δουβλίνο - 28 Ιανουαρίου 1939, Γαλλία), γιος του Ιρλανδού ζωγράφου Τζον Μπάτλερ Γέιτς, θεωρείται ένας από τους κορυφαίους αγγλόφωνους ποιητές του 20ού αιώνα. Ασχολήθηκε με την ποίηση, την πεζογραφία, το θέατρο, το δοκίμιο και τη μελέτη. Επηρεάστηκε από το γαλλικό συμβολισμό, κατόρθωσε να συγκεράσει το ρομαντισμό με το ρεαλισμό, ενώ στο έργο του διαφαίνεται η αγάπη του για τους μύθους και τις παραδόσεις για την πατρίδα του, Ιρλανδία, καθιερώνοντας το κελτικό "στυλ", με θέματα από την κελτική μυθολογία, τη μελαγχολία και το μυστικισμό.

Βιογραφία

Πορτρέτο του ποιητή Γουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς από τον πατέρα του Τζον Μπάτλερ Γέιτς

Ο Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς γεννήθηκε στο προάστιο του Σάντιμαουντ στο Νότιο Δουβλίνο. Είχε άλλα τρία μικρότερα αδέρφια, τον Τζακ (1871-1957), την Ελίζαμπεθ (1868-1940) και τη Σούζαν (1866-1949): όλοι τους ακολούθησαν κατά κάποιον τρόπο καλλιτεχνική πορεία. Όταν ήταν δυο ετών, η οικογένειά του μετακόμισε από το Δουβλίνο στο Σλίγκο κι έπειτα στο Λονδίνο λόγω της καλλιτεχνικής δραστηριότητας του πατέρα, Τζον Μπάτλερ Γέιτς, που ήταν ζωγράφος. Τα παιδιά της οικογένειας έλαβαν μόρφωση κατ' οίκον, ενώ η μητέρα τους, που νοσταλγούσε την Ιρλανδία, τους αφηγούταν παραδοσιακές ιστορίες και παραμύθια από την πατρίδα τους.

Το 1877, ο Γέιτς πηγαίνει στη Σχολή Γκόντολφιν, όπου έχει μέτριες σχολικές επιδόσεις. Ξυπνά μέσα του ο ιρλανδικός πατριωτισμός. Για οικονομικούς λόγους, η οικογένεια επιστρέφει στο Δουβλίνο στα τέλη της δεκαετίας του 1880, αρχικά διαμένοντας στο κέντρο της πόλης κι έπειτα μετακομίζοντας στο προάστιο Χωθ.

Κατά τα έτη 1881-1883, ο Γέιτς τελειώνει το Λύκειο, ενώ περνάει αρκετό χρόνο του στο ατελιέ του πατέρα του, όπου και έρχεται σε επαφή με πληθώρα καλλιτεχνών και συγγραφέων του Δουβλίνου. Από το 1884 ως το 1886, φοιτά στο Metropolitan School of Art. Κατ' αυτή την περίοδο ξεκινάει να γράφει και τα πρώτα του ποιήματα και το 1885 τα εκδίδει, μαζί με ένα δοκίμιο («Η ποίηση του Σερ Σάμιουελ Φέργκιουσον») στο Dublin University Review. Τα πρώτα αυτά ποιήματα του Γέιτς έχουν επηρεαστεί έντονα από το στιλ των Προραφαηλιτών ποιητών και την ποίηση του Πέρσι Σέλλεϊ, ενώ λίγο αργότερα στρέφεται στους μύθους, στη λαϊκή ιρλανδική παράδοση και στην ποίηση του Ουίλλιαμ Μπλέικ.

Το 1889, ο Γέιτς γνωρίζει τη Μοντ Γκον, νεαρή κληρονόμο, οπαδό του εθνικιστικού ιρλανδικού κινήματος. Φανερά γοητευμένος από την ομορφιά της, της κάνει πρόταση γάμου αρκετές φορές μέχρι το 1901, εκείνη όμως αρνείται και τελικά παντρεύεται τον εθνικιστή Τζον ΜακΜπράιντ το 1903. Ωστόσο, η μορφή της επηρέασε την ποίησή του, καθώς αποτέλεσε έμπνευση για κάποια από τα ερωτικά του ποιήματα.

Το 1896, γνωρίζει τη Λαίδη Γκρέγκορι μέσω του κοινού τους γνωστού, Έντουαρντ Μάρτιν. Η Λαίδη Γκρέγκορι ενθαρρύνει τον πατριωτισμό του Γέιτς και τον πείθει να συγγράψει θεατρικά έργα. Στο Λονδίνο έρχεται σε επαφή με την Έλενα Μπλαβάτσκι και γίνεται μέλος της Θεοσοφικής Εταιρείας, ενώ έγινε επίσης δεκτός το Μάρτιο του 1890 στο μυστικιστικό Τάγμα της Χρυσής Αυγής.

Στις 27 Δεκεμβρίου 1904, ιδρύει μαζί με τη Λαίδη Γκρέγκορι και άλλους Ιρλανδούς συγγραφείς το Abbey Theatre στο Δουβλίνο, όπου παρουσιάζει θεατρικά του έργα καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του.

Η επιτύμβια στήλη του ποιητή στην ιρλανδική κομητεία του Σλίγκο

Το 1913, ο Γέιτς γνώρισε τον Αμερικανό ποιητή Έζρα Πάουντ στο Λονδίνο, ο οποίος για τα επόμενα χρόνια βρέθηκε κοντά του, εξυπηρετώντας τον εν μέρει στο ρόλο του γραμματέα. Το 1916, σε ηλικία 51 ετών, έκανε πρόταση γάμου στην κατά 27 χρόνια νεότερή του Τζόρτζι Χάιντ-Λις, με την οποία παντρεύτηκε την ίδια χρονιά και έκαναν δυο παιδιά, την Αν και το Μάικλ.

Το 1923 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας για την «πάντα εμπνευσμένη ποίησή του, της οποίας η υψηλή καλλιτεχνική μορφή εκφράζει το πνεύμα ενός ολόκληρου έθνους».

Κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ασχολήθηκε και με την πολιτική, καθώς εκλέχτηκε στην Ιρλανδική Σύγκλητο το 1922 και το 1925. Πέθανε το 1939. Το Abbey Theatre παρέμεινε κλειστό για μια βδομάδα μετά το θάνατό του, ως ένδειξη φόρου τιμής.

Συγγραφικό έργο

Σύγχρονος του Όσκαρ Ουάιλντ, αμφιταλαντεύεται για μεγάλο χρονικό διάστημα ανάμεσα στο παρακμάζον Λονδίνο των τελών του 19ου αιώνα και στην Ιρλανδία που βρίσκεται σε πλήρη αναβρασμό. Τα πρώτα του ποιητικά δείγματα βρίθουν από σύμβολα παρμένα από διαφορετικούς πολιτισμούς και παραδόσεις (κελτική μυθολογία, καθολικισμός, ελληνικοί και ρωμαϊκοί μύθοι, καββάλα), ενώ αργότερα στρέφεται προς το ρεαλισμό.

Κάποια από τα σημαντικότερα και πιο γνωστά έργα του είναι τα:

• 1889 — The Wanderings of Oisin and Other Poems
• 1902 — Cathleen ni Houlihan
• 1919 — The Wild Swans at Coole
• 1920 — The Second Coming
• 1926 — A Vision A (dated 1925)
• 1927 — Sailing to Byzantium
• 1928 — The Tower
• 1929 — The Winding Stair
• 1939 — Last Poems and Two Plays (μεταθανάτια έκδοση)

Τον Οκτώβριο του 2008, μια σπάνια έκδοση (μία από τις 3 σωζόμενες εκδόσεις παγκοσμίως) του «Πάσχα του 1916», μιας από τις πιο πολιτικοποιημένες συλλογές ποιημάτων του Γέιτς, δημοπρατήθηκε στο Δουβλίνο για 9.600 δολάρια, τιμή διπλάσια από τις αρχικές προβλέψεις. Τα άλλα δυο αντίτυπα, από τα πρώτα 25 που εξέδωσε ο ποιητής, βρίσκονται στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Δουβλίνου και στη Βρετανική Βιβλιοθήκη του Λονδίνου.

Ελληνική Βιβλιογραφία

• περ. Διαβάζω, τεύχος 391, Δεκέμβριος 1998 (Αφιέρωμα στον W. B. Yeats, με κείμενα των: Βρασίδα Καραλή, Σπ. Ηλιόπουλου, Μάριου Βύρωνος Ραΐζη)
• περ. Παλίμψηστον, τεύχος 19-20, 2004-5, και τεύχος 26, Άνοιξη 2011 [Δημοσιεύονται δυο εκτενείς σειρές ποιημάτων του W. B. Yeats που μετέφρασε ο Κώστας Μπουρναζάκης].
• περ. Νέα Εστία, τόμος 162, τεύχος 1803, Σεπτέμβριος 2007 (Αφιέρωμα στον W. B. Yeats, με κείμενα των: Κώστα Μπουρναζάκη, Βρασίδα Καραλή, Αντώνη Ζέρβα, Άρη Μπερλή, W. H. Auden, Richard Ellmann - και μεταφράσεις ποιημάτων του W. B. Yeats από τους: Κ. Μπουρναζάκη, Α. Ζέρβα). [Το αφιέρωμα αυτό αποτελεί την πιο σημαντική συμβολή γνωριμίας με το έργο του W. B. Yeats, ως σήμερα, στην ελληνική βιβλιογραφία].
• W. B. Yeats, Μυθολογίες και Οράματα, εισαγωγή-μετάφραση: Σπ. Ηλιόπουλος, εκδόσεις Γαβριηλίδης, Αθήνα 1983.
• περ. Παλίμψηστον, τεύχος 28, 2012 [Philip Sherrard, Ὁ Γέητς καὶ ἡ ἀναζήτηση τῆς παράδοσης].
• περ. Το Δέντρο, τεύχος 205-206, Οκτώβριος 2015 [Δημοσιεύονται επτά ποιήματα του W. B. Yeats που μετέφρασε ο Κώστας Μπουρναζάκης].

Το 1923 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.

ΡΟΥΠΕΡΤ ΜΠΡΟΥΚ ''«Εδώ βρίσκεται ο υπηρέτης του Θεού, Υπολοχαγός του Βρετανικού Ναυτικού, ο οποίος απέθανε για την απελευθέρωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους». Ένας φίλος του έγραψε πως ξεκουράζεται «σε μία από τις πιο όμορφες τοποθεσίες, με σταχτοπράσινες ελιές γύρω του και με μία που σαν να κλαίει από πάνω του»! Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η μητέρα και οι φίλοι του ποιητή, ύστερα από έγκριση της αρμόδιας επιτροπής του αγγλικού Κοινοβουλίου, φρόντισαν για τη δημιουργία τύμβου στο σημείο της ταφής του.''

Ο «πιο όμορφος ποιητής της Αγγλίας» που πέθανε στη Σκύρο από το τσίμπημα ενός κουνουπιού Ο Άγγλος ρομαντικός ποιητής Ρούπερτ Μπρουκ, που ο Γέητς ονόμαζε «ωραιότερο άντρα της Αγγλίας», πέθανε από σηψαιμία το 1915 και τάφηκε σε ένα ελαιώνα του νησιού. Επικοινωνήσαμε με τον κ. Νιλ Μέιμπιν της Rupert Brooke Society, να μας μιλήσει για τη σπουδαία αυτή προσωπικότητα. 

Η αντίστροφη μέτρηση άρχισε στις 27 Φεβρουαρίου του 1915. Το πλοίο του Βασιλικού Βρετανικού Ναυτικού, ενώ κατευθυνόταν προς τα Δαρδανέλια και θέλοντας να αποφύγει το Αιγαίο, το οποίο ήταν διάσπαρτο από νάρκες, αναγκάστηκε να αλλάξει πορεία και να αγκυροβολήσει στις 21 Μαρτίου στην Αίγυπτο. 
Εκεί, ο Άγγλος ρομαντικός ποιητής Ρούπερτ Μπρουκ, ήδη αναγνωρισμένος στην πατρίδα του ως ένας από τους πιο επιφανείς της εποχής του, επισκέφτηκε τις Πυραμίδες, ενώ παράλληλα η αδύναμη υγεία του επιβαρύνθηκε από δυσεντερίες και εγκαύματα. 
Στις 10 Απριλίου επιβιβάστηκε πάλι στο πλοίο με πιθανό προορισμό την Καλλίπολη και επτά μέρες αργότερα ένας πυρετός που προκλήθηκε από τσίμπημα μολυσμένου κουνουπιού και δεν έλεγε να πέσει ανάγκασε τον ενθουσιώδη εικοσιεπτάχρονο άνδρα να νοσηλευτεί σε ένα γαλλικό πλωτό νοσοκομείο στη Σκύρο. Αν και όλοι οι Γάλλοι γιατροί και νοσοκόμοι ήταν πάνω από το κεφάλι του, τελικά στάθηκε αδύνατον να αντιμετωπιστεί η σηψαιμία και το απόγευμα της 27ης Απριλίου άφησε την τελευταία του πνοή. Οι συνάδελφοί του τον έθαψαν λίγο πριν από τα μεσάνυχτα της ίδιας μέρας κάτω από μια ελιά, κοντά στον όρμο Τρεις Μπούκες. 

Παρόλο που ο Μπρουκ παρουσίαζε τον πόλεμο με ρομαντική διάθεση, σύμφωνα άλλωστε και με το κλίμα της εποχής, κατανοούσε απολύτως ότι ο πόλεμος οδηγεί κυρίως στον θάνατο. 

Η φήμη του στην πατρίδα του, τόσο ως λογοτέχνη όσο και ως ταξιδευτή, ήταν τόσο μεγάλη, που η είδηση του θανάτου του προκάλεσε μεγάλο σοκ. Ανάμεσα στις νεκρολογίες που γράφτηκαν αμέσως μόλις μαθεύτηκε το θλιβερό νέο, ξεχώρισαν αυτές του Ουίνστον Τσόρτσιλ, της αδελφικής του φίλης Βιρτζίνια Γουλφ, του Ε.Μ. Φόρστερ, κι αργότερα του Χένρι Τζέιμς, του Μπέρναρντ Σο και του Γ.Μπ. Γέιτς, ο οποίος ήταν και ο άνθρωπος που τον είχε χαρακτηρίσει τον «ωραιότερο άνδρα της Βρετανίας». 
Και η αλήθεια είναι ότι ο Ρούπερτ Μπρουκ άφησε εποχή όχι απλώς ως ένας εκπρόσωπος των σημαντικότερων γεωργιανών ποιητών (δηλαδή της περιόδου της βασιλείας του Γεωργίου) αλλά και ως μεγάλος εραστής γυναικών, ενδεχομένως και ανδρών, ενώ τα ταξίδια του ανά την Ευρώπη, στις ΗΠΑ, στον Καναδά και στις Νότιες Θάλασσες (μεγάλο διάστημα του 1914 έζησε στην Ταϊτή, όπου έγραψε μερικές από τις πλέον ενδιαφέρουσες επιστολές αλλά και τα ωραιότερα ποιήματά του, εμπνευσμένα από μια ντόπια καλλονή από την οποία λέγεται ότι απέκτησε μια κόρη) τον ανήγαγαν σε θρύλο όσο ήταν ακόμα εν ζωή. Πόσο μάλλον όταν το μοιραίο συνέβη τόσο αναπάντεχα, και μάλιστα με σκηνικό τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, εξασφαλίζοντάς του την υστεροφημία. Είχε προλάβει, ελάχιστο καιρό πριν από το τέλος, να γράψει τα περίφημα Σονέτα Πολέμου, ποιήματα πατριωτικού χαρακτήρα, όπως το διασημότερό του με τίτλο «Ο στρατιώτης», το οποίο αναγράφεται στην πλάκα που ανεγέρθηκε στον τάφο του στη Σκύρο, ενώ διδάσκεται ακόμα και σήμερα στα βρετανικά σχολεία. 
Στο νησί, στην πλατεία που φέρει το όνομά του, στέκει και η προτομή του, που χρηματοδοτήθηκε από διεθνή επιτροπή, μέλος της οποίας ήταν και ο Κ.Π. Καβάφης. Φιλοτεχνήθηκε από τον γλύπτη Μιχάλη Τόμπρο με μοντέλο τον Αλέξανδρο Ιόλα, ενώ τα αποκαλυπτήριά της έγιναν στις 5 Απριλίου του 1931 από τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τον επικήδειο διάβασε ο Άγγελος Σικελιανός. 
  


Επικοινωνήσαμε με τον κ. Νιλ Μέιμπιν της Rupert Brooke Society για να μας μιλήσει για τη σπουδαία αυτή προσωπικότητα. Στην ερώτηση κατά πόσο έχει αναγνωριστεί το έργο του, απάντησε: «Συχνά παρουσιάζεται σε αντιδιαστολή με την ποίηση άλλων ποιητών του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, όπως ο Γουίλφρεντ  Όουεν, ο οποίος θεωρείται ότι έγραψε πιο αντικειμενικά από τον Μπρουκ, που πιστεύεται ότι απέδωσε τον πόλεμο θριαμβευτικά και λυρικά. 
Δεν είναι σωστό ούτε το ένα ούτε το άλλο. Παρόλο που όντως ο Μπρουκ παρουσιάζει τον πόλεμο με ρομαντική διάθεση, σύμφωνα άλλωστε και με το κλίμα της εποχής, κατανοούσε απολύτως ότι ο πόλεμος οδηγεί κυρίως στον θάνατο. Είχε συμμετάσχει στη μάχη της Αμβέρσας, την οποία χαρακτήρισε “πραγματική Κόλαση”, όπου “η μισή νεολαία της Ευρώπης πετάχτηκε μέσα από τον πόνο στο τίποτα, στο αδιάκοπο σφαγείο των σύγχρονων πολέμων”, όπως έγραψε. Επίσης, το τελευταίο του ποίημα, γραμμένο τον Απρίλιο του 1915, λίγο πριν από τον θάνατό του, τμε τίτλο “Fragment” (“Θραύσμα”), θα μπορούσε να έχει γραφτεί από οποιονδήποτε ποιητή τα δύο ή τρία χρόνια που ακολούθησαν τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. 
Οπωσδήποτε, πάντως, τα ποιήματά του της Ταϊτής είναι σημαντικότερα από τα Σονέτα Πολέμου». Τα οποία να σημειώσουμε ότι εκδόθηκαν έναν χρόνο μετά τον θάνατό του, υπό τον τίτλο «Δεκατέσσερα».   
Τα χρόνια μετά τον Μεγάλο Πόλεμο η φήμη του Μπρουκ πήρε μεγάλες διαστάσεις. Στίχοι του έχουν ενταχθεί σε έργα σημαντικών λογοτεχνών, όπως ο Σκοτ Φιτζέραλντ, που ξεκινάει το μυθιστόρημά του «Αυτή η πλευρά του παραδείσου» με δικό του στίχο, ή έχουν ακουστεί από ήρωες διάσημων ταινιών, όπως το M*A*S*H, ενώ έχουν γραφτεί δέκα βιογραφίες του, εκ των οποίων η μία σε μορφή μυθιστορήματος με τίτλο εμπνευσμένο από ποίημά του «The great lover» («Ο μεγάλος εραστής») από τη συγγραφέα Τζιλ Ντόσον. 
  


Η προσωπικότητά του υπήρξε έμπνευση για πολλούς νέους της εποχής του. Υπήρξε χαρισματικός και οι περισσότεροι που τον γνώρισαν έπεσαν θύματα της γοητείας του, η οποία απέρρεε από το ότι είχε ζήσει έντονα τόσο τη λάμψη όσο και το σκοτάδι της ομορφιάς.

Ο κ. Μέιμπιν θεωρεί ότι «Η προσωπικότητά του υπήρξε έμπνευση για πολλούς νέους της εποχής του. Υπήρξε χαρισματικός και οι περισσότεροι που τον γνώρισαν έπεσαν θύματα της γοητείας του, η οποία απέρρεε από το ότι είχε ζήσει έντονα τόσο τη λάμψη όσο και το σκοτάδι της ομορφιάς, είχε κάνει πολλαπλά ταξίδια μέχρι την άλλη άκρη του κόσμου −καθόλου εύκολη υπόθεση την περίοδο γύρω από το 1915−, ενώ συγχρόνως συνδιαλεγόταν με τον κόσμο της διανόησης και της λογοτεχνίας. Υπήρξε ίσως ο τελευταίος μεγάλος ποιητής, πριν ο μοντερνισμός απαξιώσει την παραδοσιακή φόρμα. Έχουν γραφτεί πολλές βιογραφίες, αλλά δεν μας έχουν ικανοποιημένοι όλες. Θα ξεχώριζα την επίσημη του Κρίστοφερ Χάσελ και αυτή του Πολ Ντελανί, «Οι νεοπαγανιστές». 



  Από αριστερά προς δεξιά: Noel Olivier, Maitland Radford, Virginia Woolf, Rupert Brooke   

Ο πατριωτισμός που έκανε τον Ρούπερτ Μπρουκ να στρατευτεί ως εθελοντής στην εκστρατεία της Μεσογείου ήταν ακόμα ένας λόγος ηρωοποίησής του από τη γενιά του. Ο κ. Μέιμπιν εξηγεί: «Η ενέργειά του τον οδήγησε να αναζητήσει έναν σημαντικό στόχο και οι αντιφάσεις της προσωπικότητάς του τον έκαναν να πιστέψει ότι το ρίσκο του θανάτου ήταν ένα μέσο να πλησιάσει αυτόν τον στόχο. Ο πόλεμος του πρόσφερε τον στόχο στο πιάτο! Αν και δεν υπήρχε καμία εγγύηση ότι η μονάδα του θα εκστράτευε στο Αιγαίο και ότι θα συμμετείχε στην Καλλίπολη, αφού επρόκειτο για μια μικρή μοίρα Ναυτικού κι επίσης δεν ήταν βέβαιο ότι ήταν στα σχέδια της Αγγλίας να επιτεθεί στην Τουρκία με τον τρόπο που της επιτέθηκε τελικά. Πάντως, η κλασική παιδεία του Μπρουκ τον έκανε να βλέπει με φιλελληνικό πνεύμα την εκστρατεία. Η πρώτη του αντίδραση όταν έμαθε πού οδηγούνταν το πλοίο του ήταν: “Με φαντάζομαι να είμαι μάρτυρας στην πρώτη από το 1453 λειτουργία στην Αγία Σοφία”. Επίσης έγραψε: “Θα είμαστε η κρίσιμη στιγμή της ιστορίας; Ποτέ μου δεν υπήρξα πιο ευτυχισμένος στη ζωή μου, σαν ένα ρεύμα που τρέχει κατευθείαν στο τέρμα”. Στα τελευταία του ποιήματα είναι σαν να προφητεύει το τέλος. Ήξερε ότι το πιο πιθανό για έναν στρατιώτη είναι να σκοτωθεί στον πόλεμο. Ακολούθησε συνειδητά τον δρόμο της δόξας μέσω του θανάτου. Τα Σονέτα Πολέμου το αποδεικνύουν περίτρανα...

   

O Μπρουκ χτυπημένος από την αρρώστια λίγο πριν το τελικό ταξίδι της ζωής του. 



Διαβάζοντας ποίηση στο Old Vicarage   



Ένα ποίημα του Ρούπερτ Μπρουκ:   

                                              Beauty And Beauty   

                                             When Beauty and Beauty meet 
                                                 All naked, fair to fair, 
                                           The earth is crying-sweet, 
                                          And scattering-bright the air, 
                                       Eddying, dizzying, closing round, 
                                        With soft and drunken laughter; 
                                            Veiling all that may befall 
                                                    After -- after -- 

                                        Where Beauty and Beauty met, 
                                          Earth's still a-tremble there,
                                          And winds are scented yet, 
                                             And memory-soft the air, 
                                       Bosoming, folding glints of light, 
                                      And shreds of shadowy laughter; 
                                       Not the tears that fill the years 
                                                     After -- after --